2020 Rocznica bitwy pod Domanowem

wszystkich zebranych powitała pani dyrektor szkoły Ewa Zawadzka, która w swoim wystąpieniu przypomniała także przebieg bitwy pod Domanowem. Następnie na maszt została wciągnięta biało-czerwona flaga, odśpiewano hymn państwowy oraz złożono kwiaty na przyszkolnym miejscu pamięci. Potem wszyscy zebrani udali się do kościoła, gdzie parafialna zelatorka kół różańcowych, pani Maria Muczyńska, przewodniczyła modlitwie różańcowej. Po jej zakończeniu nastąpiło uroczyste wprowadzenie pocztów sztandarowych: 2 batalionu zmechanizowanego 15 GBZ, Grupy Rekonstrukcji Historycznej 9 PSK w Grajewie, oraz Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego w Domanowie. O godzinie 12⁰⁰ rozpoczęła się Msza święta, którą ksiądz proboszcz sprawował w intencji poległych za Ojczyznę. W wygłoszonym kazaniu mówił o poświęceniu i odwadze polskich żołnierzy w czasie II wojny światowej, którzy w tak trudnym dla wszystkich czasie nie poddali się i walczyli do końca, często za cenę swojego życia. Młodzi żołnierze polegli na terenie naszej parafii nie pochodzili z naszych okolic, a mimo to właśnie w obronie naszych wsi oddali swoje życie. Zmusza nas to do refleksji nad odpowiedzialnością i troską za całą naszą ojczyznę i za wszystkich Polaków. To dzięki ofiarnej postawie żołnierzy polskich na przestrzeni wieków, dzisiejsze nasze wojsko cieszy się powszechnym szacunkiem społeczeństwa. Ksiądz proboszcz wezwał do modlitwy za żołnierzy, aby ofiarnie i profesjonalnie wypełniali swoje obowiązki, służąc ojczyźnie i jej obywatelom. Liturgię Mszy świętej uświetniły pieśni patriotyczno-religijne wykonane przez zespół Mianka. Po zakończonym nabożeństwie wszyscy zebrani, prowadzeni przez oddział reprezentacyjny 2 batalionu zmechanizowanego 15 GBZ i poczty sztandarowe, udali się na cmentarz parafialny, gdzie odczytano apel poległych oraz złożono kwiaty i znicze na mogile poległych kawalerzystów. Żołnierze wojska polskiego oddali salwę honorową, a trębacz odegrał utwór „Śpij kolego”. Po zakończeniu części oficjalnej uroczystości zgromadzeni powtórnie udali się pod budynek szkoły, gdzie miał miejsce piknik promocyjno-informacyjny zorganizowany przez Podlaską Izbę Rolniczą.

13 września 1939 roku w okolicach wsi Domanowo doszło do największej bitwy stoczonej przez żołnierzy 9 PSK z doborowymi oddziałami niemieckimi. Rozpoczęła się ona o godz. 9 natarciem Niemców od strony Brańska. Godzinę później nastąpił kolejny atak od strony Wysokiego Mazowieckiego. Niemcom nie udało się przełamać polskiej obrony, więc o godz. 11 rozpoczyna się kolejny atak, tym razem wsparty ogniem artyleryjskim. Pomiędzy godz. 12 a 15 polscy żołnierze odpierają kolejne niemieckie ataki. Dopiero dwa jednoczesne ataki Niemców po godz. 15 zdecydowały o wyniku bitwy. Jedynie dzięki baterii dowodzonej przez kpt. Bronisława Przyłuskiego z 14. Dywizjonu Artylerii Konnej, która zniszczyła 3 niemieckie czołgi, udało się uratować pułk przed całkowitą zagładą. W bitwie pod Domanowem straty pułku wyniosły około 140 zabitych, rannych i zaginionych (źródło: 9psk.pl). Tego samego dnia, w godzinach popołudniowych miało miejsce także starcie wojsk polskich z Niemcami we wsi Mień. Na zgromadzone we wsi oddziały polskie (10 Pułk Ułanów, 2 bateria 14 Dywizjonu Artylerii Konnej oraz tabory 9 Pułku Strzelców Konnych), natarła z zaskoczenia niemiecka piechota, wsparta ogniem artyleryjskim lub moździerzowym. Ostrzał wywołał pożar wsi i zamieszanie wśród stłoczonych między zabudowaniami ludzi i koni. Oddziały polskie zatrzymały to natarcie, a następnie wycofały się za rzekę Nurzec, w kierunku miejscowości Niemyje-Ząbki (na podstawie opracowania „Podlaska Brygada Kawalerii w kampanii polskiej 1939 r.” pana Łukasza Radulskiego). Upamiętnione miejsca spoczynku poległych tego dnia żołnierzy, poza cmentarzem parafialnym, znajdują się także w kilku miejscach wokół wsi Pruszanka Stara oraz w lesie na terenie wsi Wyliny-Ruś. W czasie prowadzonych 13 września walk pożarowi uległy wsie: Domanowo, Mień i Pietraszki, a ich mieszkańcy ratując życie, musieli na czas walk opuścić swoje domy.

Na pewno wielu z nas pamięta opowieści naszych rodziców i dziadków o tamtych wydarzeniach, żyją jeszcze wśród nas ich naoczni świadkowie. Poległym za naszą Ojczyznę winniśmy pamięć, wdzięczność i modlitwę. Wspaniałą rzeczą jest, że nasze dzieci uczą się w szkole, która dba o przekazywanie wartości patriotycznych m. in. poprzez organizowanie uroczystości takich jak dzisiejsza. Prośmy Pana Boga, aby wojna nigdy więcej nie nawiedziła naszej Ojczyzny. Dziękujmy za to że możemy cieszyć się spokojnym życiem w wolnej Polsce. Niech Matka Boża, Królowa Pokoju, wyprasza pokój w naszych sercach, rodzinach, sąsiedztwie i całym kraju.                                                                                         FB